Etikettering en naamgeving
In Arboretum Wespelaar doen we er alles aan opdat onze planten perfect benoemd en geëtiketteerd zijn. Als bezoeker is er niets zo ergerlijk als een mooie plant zien en niet te kunnen achterhalen hoe hij noemt of de verkeerde naam af te lezen.
We gebruiken twee soort naametiketten in het Arboretum:
- Bindlabels: deze kleine naametiketten (ongeveer 13 x 2 cm) hangen met een binddraad in de plant aan een tak of stam. Op dit label wordt de wetenschappelijke naam vermeld, de origine in de vorm van een afkorting (WLD staat voor 'wilde herkomst', HIL voor de kwekerij 'Hillier', PDS voor planten die we zelf hebben opgekweekt of SPO voor spontane zaailingen enz. - zie lijst herkomstcodes) en het accessienummer dat de plant uniek identificeert in onze databank.
- Voetlabels: deze grote naametiketten (12 x 7,5 cm) op staander staan aan de voet van de plant en vermelden behalve de wetenschappelijke naam ook de familie waartoe de plant behoort, het natuurlijk herkomstgebied en 'Wild Origin' als de plant van wilde origine is.
Wie meer informatie wenst over het etiketteren van collecties van houtige planten kan een kijkje nemen in deze uiterst praktische handleiding.
Naamgeving
Nederlandse plantennamen worden in Arboretum Wespelaar niet gehanteerd. Vanuit wetenschappelijk oogpunt scheppen ze verwarring, al vormen ze voor leken wel een zeker houvast. Een voorbeeld: wat is een 'Winterroos'? Is het een echte roos van het geslacht Rosa of gaat het over het geslacht Helleborus? Je voelt meteen de verwarring. Bovendien is de Nederlandse naam niet verstaanbaar in andere talen. Aan de infobalie is wel een lijst beschikbaar met de namen van de belangrijkste plantengeslachten in het Nederlands, Frans en hun wetenschappelijke naam.
Heel anders is het met de wetenschappelijke naamgeving die we te danken hebben aan onder andere Linnaeus en zijn "Species Plantarum" van 1753. De wetenschappelijke naam wordt over de hele wereld gebruikt en begrepen. De naam is binair wat betekent dat de naam uit twee delen bestaat. Eerst wordt de geslachtsnaam vermeld, dan de soortnaam. Zo begrijpt men van Japan tot in Amerika dat Quercus robur een Zomereik is!
Toch leveren wetenschappelijk namen wel eens problemen op omdat bijvoorbeeld een en dezelfde plant door twee verschillende mensen benoemd werd (1) of dat de taxonomen het oneens zijn over de verwantschap van planten (2). In het eerste geval spreek je van nomenclatorische synoniemen, in het tweede geval van taxonomische.
- Met de nomenclatorische synoniemen komen we op het domein van de 'nomenclatuur' of naamgeving, welke onderhevig is aan heel wat regels. Regels die uitgebreid beschreven zijn in de International Code of Nomenclature. Overeenkomstig die regels kan een plantennaam erkend zijn (accepted) of niet erkend.
- De taxonomische synoniemen laten we op deze website voor wat het is; dat probleem is nog groter en leidt soms tot verhitte discussies onder wetenschappers…
Om een lang verhaal kort te maken: het is belangrijk dat je het onderscheid kan maken tussen ‘accepted names’ en taxonomische ‘synoniemen’. In onze online databank wordt steeds gebruik gemaakt van 'accepted names'. Qua taxonomische 'synoniemen' maakten we bewuste keuzes op basis van de laatste inzichten.
